A especie invasora

A velutina

Neste mes de maio no corredor de entrada do colexio hai unha exposición sobre a Vespa velutina, un excelente e vistoso traballo feito polos alumnos de CAAP de 4º ESO dirixidos pola profesora de Ciencias Mercedes López Rodríguez . 

Noraboa por este magnifico traballo !!!!✌

ROTEIRO LITERARIO POR GUITIRIZ

XOSÉ MARÍA DÍAZ CASTRO (LETRAS GALEGAS 2014)

Xosé María Díaz Castro naceu o 19 de febreiro de 1914 na Casa do Cidre, no Vilariño dos Cregos (Guitiriz). Fillo de Manuela e Isidro, foi o terceiro de catro irmáns: Antonio, María, el e máis Serafín, o pequeno. Era unha casa de labregos acomodada. Seu pai foi escribinte do Concello de Trasparga una tempada e secretario do Sindicato Agrario Católico dos Vilares.

En 1929 ingresou no Seminario de Mondoñedo, onde coñeceu a Aquilino Iglesia Alvariño.

Foi chamado a filas pola súa quinta, destinado ao corpo de sanidade militar na Coruña como padioleiro e practicante. Na guerra civil, tras unha semana na fronte de Asturias, pasou destinado á clínica militar do Hospital de Pontevedra                                                                   .

No ano 1939 volveu ao seminario, porén o abandona de contado. Iglesia Alvaríño contou coa súa colaboración como profesor no Colexio León XIII, de Vilagarcía de Arousa, do  que era o director.
Abandonou os estudos eclesiásticos  e  licenciouse en Filosofía e Letras pola Universidade de Salamanca, especializándose en linguas modernas. En 1948 trasladouse a Madrid, onde traballou como tradutor para organismos oficiais e privados, entre eles primeiramente o Ministerio de Gobernación, en asuntos de seguridade e intelixencia. Despois exerceu a docencia como profesor de linguas clásicas e modernas. Traballou no Consello Superior de Investigacións Científicas,onde acadou o posto de xefe do Servizo de Información e Documentación do Instituto do Frío. No Instituto de Cultura Hispánica estivo ata 1966, encargado de servizos de tradución de francés, inglés, alemán, italiano, portugués, holandés e linguas escandinavas.
Obra
Díaz Castro publicou os seus primeiros versos ós dezasete anos na revista Lluvia de rosas de Tarragona, pero foi a súa entrada no seminario, e o contacto con Aquilino Iglesia Alvariño, o que exerceu un estímulo decisivo na súa promoción como escritor e para comezar a escribir en galego , publicando en El Progreso Villalbés o 6 de agosto de 1931 os seus primeiros versos en galego , Lembranzas e sospiros. Logo saíron Baix'o o calor (14/10/31), Lá vou, amor (22/01/32), As formigas (28/06/32), Era un contiño de fadas (8/8/32), e posteriormente escribiu dous cadernos de poesía, tamén en galego, Follas verdes en 1934 e Follas ô aire, que inclúe versos de 1932 a 1935, que finalmente quedaron inéditos. Con todo, Díaz Castro está considerado autor dunha soa obra, o poemario Nimbos,editado en Vigo por Galaxia o 9 de xullo de 1961, que tivo moita influencia nos poetas posteriores pola súa perfección, pola preocupación por Galicia e polos problemas básicos do ser humano, a vida, a morte e o tempo. 
Díaz Castro adoita ser encadrado dentro da Xeración do 36 a carón de poetas coma Carvalho Calero, Celso Emilio Ferreiro e Aquilino Iglesia Alvariño. Na obra  móstrase unha reflexión sobre o destino humano a través da preocupación existencial e relixiosa e da comuñón coa natureza. Nun dos seus poemas máis coñecidos, "Penélope", reflexiona sobre unha Galicia que permanece durmida, mais sen refugar á esperanza para a súa terra.

PRESENTACIÓN DO ROTEIRO

para coñecer o Roteiro premede no título 

A lus do mundo

EDUCACIÓN PARTICIPATIVA DENDE GUITIRIZ — Un proxecto do IES Poeta Díaz Castro —

—

Unidade didáctica sobre o poeta DÍAZ CASTRO

CHARLA SOBRE O RADÓN

O RADÓN

A profesora Dolores Cortina, catedrática de Física nuclear da USC veunos dar unha interesante charla sobre a presenza de radón no subsolo e no interior das casas.Entre outras cousas contounos que en Galicia, debido ás características do solo e do clima ,hai moita presenza deste gas e falounos dos efectos que pode producir na nosa saúde e das medidas que se poden adoptar para mitigar a súa influencia.

 Para saber que é o radón, a vosa profesora, Mercedes López Rodríguez, preparou unha información sobre este elemento:

                                            Radón

§  O radón é un elemento do grupo 18 (gases nobres); o seu símbolo é Rn.

§  É un gas incoloro, inodoro e insípido, polo que a súa presenza nun lugar non se detecta.

§  É quimicamente inerte, o que quere dicir que non reacciona con outros elementos (é un gas nobre).

§  O seu nº atómico (Z) é 86, o que quere dicir que este átomo ten 86 protóns (partículas con carga positiva e con masa) no seu núcleo.

§  O seu nº másico é 222 (A), e dicir o nº de partículas que ten o seu núcleo resultado de sumar os protóns e os neutróns (partículas sen carga e con masa)

  Na natureza hai átomos que teñen practicamente o mesmo nº de protóns que de neutróns; pero hai outros que presentan un gran desequilibrio entre o nº de protóns  e neutróns que ten o seu núcleo; p.e. o radón ten 86 protóns e 136 neutróns . Estes últimos átomos son altamente inestables e tenden a descompoñerse rompendo os seus núcleos e orixinando elementos diferentes, ao mesmo tempo esa desintegración vai acompañada da liberación de enerxía en forma de radiación, que pode ser de diferentes tipos, isto é a desintegración radiactiva.

Ese proceso tamén se pode inducir de forma artificial, pero no noso caso ocorre de forma natural, radiactividade natural.

En resumo, o radón orixínase a partir do U-234, que se desintegra e orixina Ra-226, que se desintegra e orixina Rn-222, que se desintegra e orixina Po-218

Importancia do radón nas nosas vidas

 Onde se atopan as fontes de radón? O uranio e o radio son elementos que forman parte das rochas (o granito p.e.), está presentes nos materiais de construción (cemento etc.), entre outros (auga, gas). 

A descomposición destes elementos orixina radón que se filtra polos poros ou fendas do terreo, do solo, das paredes etc. e se acumula no interior das nosas casas. É máis pesado que o aire polo que tende a concentrarse nas zonas baixas.

A radiación que emite na súa descomposición son partículas alfa que non teñen capacidade de atravesar a nosa pel , pero que introducimos no noso corpo pola respiración; adhírense ao tecido broncopulmonar e dende  alí liberan radiación que provoca alteracións no material xenético das nosas células (ADN), volvéndoas canceríxenas.  

Considérase que a combinación de tabaco e radón é responsable do 25% dos cancros de pulmón que se detectan en Galicia.

No noso territorio as condiciones climáticas empeoran a situación, pois as baixas presións e as precipitacións inflúen negativamente xa que provocan a mobilización do radón dende o terreo ata o interior das nosas casas; as diferencias de presión e os poros do terreo taponados pola auga obriga ao radón a desprazarse cara o interior das vivendas.

Que podemos facer?

Ø O uranio e o radio, fontes de radón, sempre van estar aí; teñen unhas vidas medias de millóns de anos, no radón  é de 3,8 días, polo que se está a producir constantemente.

Ø O clima non podemos cámbialo. As veces xa nos gustaría!!!

• Tampouco podemos cambiar a nosa litoloxía (o tipo de rochas que existen no subsolo, granitos p.e.) 
  
   
  Hoxe en día trabállase no deseño de materiais de construción que non presenten poros ou que non fendan, para protexer as casas da entrada do radón; no desenvolvemento de sistemas de ventilación etc.

  Pero para os que xa temos casa feita.. airear! Abrir as fiestras para que o aire corra e arrastre ao radón ao exterior e así se dilúa na atmosfera. O problema está nos sotos onde hai que procurar xerar correntes de aire que movan o gas. Aínda que sexa inverno, con abrir 10 minutos ao día sería suficiente!!! 

   

  Os gráficos de carácter científico utilizados neste documento pertencen ao traballo do profesor Carlos Sainz Fernández da Universidade de Cantabria

  
  
  

  Aínda que sei que xa o sabedes… e por se sae na charla; ISÓTOPO: son átomos do mesmo elemento (mesmo nº de protóns), que se diferencian no nº de neutróns. 

  Exemplo:

  Uranio-238 ten 92 protóns (é uranio!!) e 146 neutróns

  Uranio-235 ten 92 protóns e 143 neutróns

   
                                           MERCEDES